Secesja, historyzm, eklektyzm. Architektura ul. Piotrkowskiej (ok. 2h, szkoły ponadpodstawowe)

Ulica Piotrkowska to idealne miejsce na lekcję historii architektury oraz historii obyczaju i codzienności drugiej połowy XIX w. Zwiedzanie dopasowane jest do wieku uczestników oraz do czasu jakim dysponują. Standardowo wycieczka zaczyna się w okolicach skrzyżowania ulic Piotrkowskiej i Zamnehofa, a kończy przy ul. Jaracza, istnieje jednak możliwość, by dojść do Placu Wolności.


Ulica Piotrkowska

Spacer ul. Piotrkowską stanowi obowiązkową łódzką atrakcją turystyczną. Jest to miejsce szczególne, zmieniające swe funkcje w zależności od okresu historycznego. Od momentu powstania Łodzi przemysłowej i zmiany nazewnictwa w 1823 r. z „traktu” na „ulice”, Piotrkowska pełniła zawsze swoiste centrum miasta. To właśnie wzdłuż niej powstawały pierwsze warsztaty tkackie, manufaktury, fabryki, a wreszcie kamienice i rezydencje. Początkowo dominowała niska drewniana architektura. Wraz z intensywnym rozwojem w latach 80. XIX w. zaczęły pojawiać się bogato zdobione kamienice utrzymane w stylach historycznych oraz eklektyzmie, a na początku XX w. także secesji. Okres prosperity we włókienniczej Łodzi trwał do I wojny światowej, dlatego można powiedzieć, iż ok. 90% zabudowy ulicy Piotrkowskiej powstało w ciągu 30 - 35 lat, czyniąc zarówno z miasta jak i ul. Piotrkowskiej unikatowy zbiór eleganckich kamienic (ok 3 tys. w centrum.)

W czasach PRL, po przejęciu przez państwo prywatnych firm, ulica straciła swój charakter związany z załatwianiem różnorodnych handlowo – finansowych interesów. Pozostała jednak wizytówką miasta, zastrzegając sobie funkcje typowo handlowe, ale już tylko na gruncie detalicznym. Była więc praktycznie jedynym miejscem w czasach kryzysów, gdzie można było kupić buty, spodnie lub koszule.

Po 1989 r. zdecydowano o utworzeniu z części ulicy deptaka z ograniczonym ruchem ulicznym (prawo wjazdu mają tylko taksówki, dostawcy oraz lokatorzy) na odcinku od pl. Wolności do ul. Mickiewicza. To sprawiło, iż "Pietryna" (bo tak zaczęto ją nazywać)  zaczęła intensywnie się rozwijać. Odnowiono większość kamienic, z czego część posiada wygląd iście pałacowy. Powstało tu mnóstwo ciekawych restauracji, pubów, kawiarni oraz herbaciarni wystawiających latem tętniące życiem tzw. ogródki, gdzie wieczorem, na świeżym powietrzu można napić się piwa oraz coś przekąsić. Jedną z ostatnich takich atrakcji jest tzw. OFF Piotrkowska - Centrum Przemysłów Kreatywnych, miejsce związane ze współczesnym designem powstałe w nieodnowionej fabryce Franciszka Ramisha.

Kolejną atrakcją było spontaniczne utworzenie sieci riksz, dzięki którym można w miarę szybko przedostać się  wybrane miejsce na deptaku. Prawdziwym jednak hitem było postawienie pierwszego pomnika z serii Galerii Wielkich Łodzian. Ławeczka Tuwima, autorstwa Wojciecha Gryniewicza (ustawiona w 1999 r.) została szybko zaakceptowana przez mieszkańców oraz przyjezdnych, tak że w krótkim czasie stała się znakiem rozpoznawczym nowoczesnej Łodzi. Kolejnymi pomnikami umieszczonymi na deptaku były Fortepian Rubinsteina, Kufer Reymonta, Twórcy Łodzi Przemysłowej, Fotel Jaracza, Pomnik Lampiarza. Ostatnim pomnikiem jaki stanął na Piotrkowskiej (pod numerem 87) jest jednak postać z ... innej bajki, a mianowicie Miś Uszatek, do niedawna wskazujący ręką na Centrum Informacji Turystycznej.

Piotrkowska z biegiem lat zmieniała swoje funkcje. Dzisiaj powoli traci swój handlowy charakter. Po wybudowaniu wielkich centrów handlowych, staje się raczej miejscem reprezentacyjnym, z dużą ilością pubów, klubów i restauracji. Organizowane są tu także różnego rodzaju imprezy takie jak Bieg Ulicą Piotrkowską, Dni Łodzi. Light Moce Festival itp. Warto więc tam zajrzeć, a nuż dzieje się coś ciekawego...